Voorjaar brengt leven en drukte bij kinderboerderij
De temperatuur stijgt, de natuur ontwaakt. Voorjaar ! Voor de kinderboerderijen is dat een periode van drukte, want veel nieuw leven kondigt zich aan. Voor de bezoekers is het vooral een extra attractie want al dat jonge spul is vertederend, zeker voor de kinderen.
door Conno Bochoven
Nieuw-Beijerland - ‘De Bokkesprong’, zo heet de kinderboerderij aan de Mauritsstraat. Geliefd bij de jeugd vanwege de verscheidenheid aan dieren én de combinatie met de naburige grote speeltuin. De kinderboerderij is in juni 1982 geopend. Arie de Bruin is er al 20 jaar voorzitter. Samen met zijn vrouw Marja is hij er zo ongeveer dagelijks te vinden. De kinderboerderij telt zo’n 400 leden. Er zijn korte lijntjes en het draait volledig op vrijwilligers. Arie en Marja de Bruin gaan vaak ’s morgens de dieren voeren, mest ruimen en houden in de gaten of alles goed gaat. ’s Middags wordt er dan nog even gekeken en krijgen de grotere dieren als dat nodig is extra voer. De kinderboerderij is de hele dag open. Daarnaast is er een groep vrijwilligers. Op de zaterdag steekt een groepje enthousiaste jeugd de handen uit de mouwen. ‘Kinderen vinden dat prachtig', zegt Arie, ‘we letten wel goed op natuurlijk want het blijven dieren en we willen geen ongelukken. Niet elk dier is even aaibaar. Vandaar ook dat we een kroelwei en een kijkwei hebben.’ De Bruin stelt nadrukkelijk dat er alles aan gedaan wordt om tegen minimale kosten te werken. Er is een bescheiden gemeentelijke subsidie, contributie van de leden én de kinderboerderij krijgt brood en groente van bezoekers en de plaatselijke super, voor zover dat niet meer naar de voedselbank kan. ‘Het komt voor dat mensen een dier aanbieden’, weet De Bruin, ‘die mogen dan bij ons gestald worden. Andersom krijgen we ook mensen die een konijn of schaap of geitje zoeken. Daar is nog een mooi verhaal over. Een boer wilde hier een tijdje een kalfje onderbrengen om wat op te fokken. Na verloop van tijd zou het dier weer teruggaan. De boer kwam ‘m ophalen met een geleende kar. Daar stond echter met grote letters de naam van een slagerij op. Nou, dat heeft voor de nodige opmerkingen in de buurt gezorgd.’ De kinderboerderij kent naast de gebruikelijke dieren opvallende bewoners zoals nandoe’s (een kleine struisvogel), stekelvarkens, een oehoe en er huppelt vrolijk een walibi rond.
Tijd van werpen
Nu het voorjaar is neemt het werk duidelijk toe, merken Arie en Marja. ‘Heel wat schapen en geiten werpen deze tijd hun jongen', vertelt Marja. ‘Gelukkig gaat dat meestal goed en kunnen ze het zelf. Maar een enkele keer moet je toch helpen of is de komst van een dierenarts nodig. Deze tijd houden we regelmatig extra een oogje in het zeil.' Wie zoveel tijd en energie in de dieren steekt moet wel een groot hart voor ze hebben. ‘Van huis uit kreeg ik de liefde voor dieren mee', beaamt Marja. Ze ervaart echt een band met sommige dieren. ‘Als de ezel en de pony de sleutel maar in het slot horen rammelen laten ze zich al horen.' Terwijl ze praat ruimt ze meteen het buitenverblijf van de drie stekelvarkens uit. ‘Wist je dat cavia's verwant zijn aan stekelvarkens', zegt Arie, ‘die lopen gewoon onder de buik van de stekelvarkens door.' Stekelvarkens zijn volgens het echtpaar echte slopers, zelfs hun eigen onderkomen laten ze niet ongemoeid. Ooit ontsnapte er een, en het heeft nog heel wat moeite gekost om het dier weer veilig op honk te krijgen.
Het feit dat er eigenlijk overdag weinig toezicht is en de ligging pal tegenover woningen heeft voor- en nadelen, weet Arie. ‘Veel mensen zijn betrokken en letten een beetje op, maar het komt ook voor dat iemand een misstand meent te zien. Dan loopt ineens de Voedsel en Waren autoriteit met een blocnote rond. Gelukkig krijgen we zelden aanmerkingen. En je hebt mensen die, met de beste bedoelingen, de dieren verkeerd voeren. Zo mogen pony's en ezels beslist geen brood. Ze kunnen er vervelende ziektes door krijgen, zoals hoefbevangenheid. Daar komen ze meestal niet meer van af. En er zijn mensen die hier domweg hun groenteafval dumpen. Dat is niet de bedoeling uiteraard.'
Kinderboerderij Recreatieoord
Midden in de Hoeksche Waard ligt de kinderboerderij die hoort bij het Recreatieoord Binnenmaas in Mijnsheerenland. Met twee medewerkers runt beheerder Anne Knoot daar de dagelijkse gang van zaken. Nu het voorjaar is neemt ook daar het werk toe al zitten ze in de winter zeker niet stil. ‘Dat is juist de periode om eens allerlei klussen te doen’, licht Anne toe, ‘onderhoud, een verbouwing, een verfje, zaken waar je anders niet zo snel aan toe komt.’ De kinderboerderij hanteert het principe eigenlijk alleen met ‘boerderijdieren’ te werken. ‘Dat is overheidsregel tegenwoordig, zo min mogelijk exoten’, vervolgt Knoot, ‘en het telt snel op want zelfs een goudvis of kanarie valt daar al onder.’
Om steeds weer ander jong grut te hebben probeert men de voortplanting te faseren. ‘Zo is er tot eind mei steeds weer iets nieuws te zien, leuk voor de bezoekers’, zegt Anne, ‘het vergt voor ons extra werk, want je houdt in de gaten of het lammeren goed verloopt. Een enkele keer moet je assisteren maar we laten de natuur zoveel mogelijk z’n gang gaan. Dieren kunnen veel meer zelf dan je denkt. We houden er met de schapenrassen rekening mee, van een Texelaar of dikbilschaap weet je dat die hulp nodig hebben bij het lammeren. Geiten lammeren gelukkig vrijwel altijd bij daglicht.’ Half maart kreeg een geit er zelfs een vierling, een zeldzaamheid. Naast schapen, geiten, een varken, ezel, pony en een koe heeft de kinderboerderij heel wat kippen, konijnen, cavia’s en vogels als bewoners.
De trots van de kinderboerderij is een paartje zwarte zwanen. Moeder zit trouw op het nest, pa zorgt voor de versnaperingen en houdt vanaf de vijver het bezoek nauwlettend in de gaten. Gezien de aantallen nieuw leven kan de kinderboerderij niet al dat jonge spul houden. ‘Daar hebben we een wachtlijst voor’, weet Knoot, ‘veel mensen willen graag een lammetje, een geitje, een kuiken of een jong konijntje. Bijkomend voordeel is dat de dieren hier al gewend zijn aan mensen en dus heel benaderbaar zijn.’
Anne Knoot geniet van z’n vak. ‘Je hebt in de eerste plaats veel contact met de dieren. En je kent de vaste bezoekers, voor sommige mensen is het hier bijna hun tweede thuis zo vaak komen ze langs. Het is leuk met mensen in gesprek te raken. Vooral als ze geïnteresseerd vragen stellen en je uit kunt leggen hoe dingen werken. Je bent er nooit klaar mee, het is voor ons steeds weer de uitdaging iets moois neer te zetten.’